

Elektrik sistemlerinde güvenlik, yalnızca cihazların çalışmasıyla değil, aynı zamanda insan hayatını koruyacak önlemlerin alınmasıyla mümkündür. Bu önlemlerin başında topraklama gelir. Topraklama, elektrikli cihazlarda oluşabilecek kaçak akımın insanlara zarar vermeden güvenli bir şekilde toprağa aktarılmasını sağlayan temel bir güvenlik uygulamasıdır.
Topraklama kablosunun doğru seçilmesi ve standartlara uygun renkte olması, tesisatın güvenilirliğini doğrudan etkiler. Peki topraklama kablosu hangi renk olmalıdır?
Topraklama Nedir?
Topraklama, elektrikle çalışan cihazlarda meydana gelebilecek fazla veya kaçak akımın toprak hattı üzerinden güvenli şekilde boşaltılması işlemidir.
-
İnsan hayatını korur,
-
Elektrikli cihazların ömrünü uzatır,
-
Yangın ve arıza risklerini azaltır.
Türkiye’de topraklama, yalnızca teknik bir gereklilik değil aynı zamanda yasal bir zorunluluktur.
Topraklama Türleri
Topraklama, amacına göre üç ana gruba ayrılır:
-
Koruma Topraklaması → İnsanları temas geriliminden korur.
-
İşletme Topraklaması → Elektrik akımının kontrolünü sağlar.
-
Fonksiyon Topraklaması → Yıldırımdan korunma, raylı sistemler gibi özel amaçlarla kullanılır.
Topraklama Tesisatı Çeşitleri
Topraklama tesisatı farklı yöntemlerle yapılabilir:
-
Kaz ayağı biçiminde topraklama
-
Şerit, çubuk veya levha elektrotlarla topraklama
-
Metal elektrotlar ile topraklama
-
Bina ihata elektrotu
-
Yer altı su boruları ile topraklama
Her yöntem, bulunduğu yapının ihtiyacına göre tercih edilir.
Topraklama Kablosu Nedir?
Topraklama kablosu, elektrikli cihazlarda normal akım yolundan bağımsız bir şekilde kaçak akımı toprağa yönlendiren iletkendir.
-
Genellikle bakır veya galvaniz malzemeden üretilir.
-
Normal şartlarda devrede akım taşımaz, yalnızca bir arıza anında devreye girer.
-
Fazla elektrik yükünü güvenle toprağa ileterek hem cihazları hem de kullanıcıları korur.
Topraklama Kablosu Özellikleri
-
İletken malzeme → Bakır veya alüminyum
-
Yapı → Tek telli veya çok telli
-
Yalıtım → Plastik, kauçuk veya kağıt kaplı
-
Dayanıklılık → Isı, nem ve mekanik etkilere karşı korunaklı
-
Kesit hesabı → Topraklama yönetmeliğine uygun şekilde yapılmalıdır
Yanlış kesit hesabı, hata akımlarına ve tesisat arızalarına yol açabilir.
Türkiye’de Topraklama Kablosu Hangi Renk Kullanılır?
Türkiye’de elektrik tesisatları için belirlenen yönetmeliklere göre, topraklama kablosu sarı-yeşil renkte olmalıdır. Bu standart, Avrupa Birliği ile paralellik göstermektedir.
Standart kablo renkleri:
-
Faz (L) → Kahverengi, Siyah veya Gri
-
Nötr (N) → Açık Mavi
-
Topraklama (PE) → Sarı-Yeşil Çizgili
Sarı-yeşil kablo, tüm dünyada kabul görmüş bir standarttır ve güvenlik amacıyla yalnızca topraklama için kullanılır.
Topraklama Kablolarında Renk Seçiminin Önemi
-
Güvenlik → Yanlış renk seçimi elektrik çarpması ve yangınlara sebep olabilir.
-
Kolay tanıma → Montaj ve bakım sırasında teknisyenlerin hızlıca ayırt etmesini sağlar.
-
Acil müdahale → Kaçak akım durumunda doğru kabloya hızlı erişim sağlanır.
-
Standart uyumu → Yönetmeliklere uygun kablo kullanımı yasal zorunluluktur.
Topraklama Kablosunun Montajı
-
Topraklama levhaları toprağa gömülür ve sarı-yeşil kablo ile tesisata bağlanır.
-
Kablolar, zarar görmemesi için kum tabakası ve koruyucu malzemelerle örtülür.
-
Bağlantılar yapılmadan önce mutlaka kontrol kalemi veya avometre ile test edilmelidir.
-
Faz kablosunda ışık yanması normaldir; nötr ve topraklama kablolarında ışık yanıyorsa tesisatta hata vardır.
Topraklama, elektrik tesisatlarının güvenli çalışması için vazgeçilmezdir. Kaçak akımı güvenle toprağa ileterek insan hayatını, cihazları ve binaları korur.
Türkiye’de ve dünyada kabul edilen standartlara göre, topraklama kablosu her zaman sarı-yeşil renkte olmalıdır. Bu renk kodu, elektrik güvenliği için evrensel olarak belirlenmiş olup, karışıklıkları önler ve güvenliği artırır.
Doğru renk, doğru kesit ve doğru montaj ile yapılan bir topraklama tesisatı, elektrik sistemlerinin daha güvenli, sağlam ve uzun ömürlü olmasını sağlar.